's-Gravenhage, Zuid-Holland, Nederland

Tree: Nederlandse voorouders

Notes:
Den Haag of 's-Gravenhage (Haags: De Haag) is met 474.245 inwoners (1 juni 2007, bron: CBS) de derde gemeente van Nederland. De gemeente Den Haag maakt deel uit van het kaderwetgebied Haaglanden (980.000 inwoners). Den Haag is een niche-wereldstad omdat het een zeer belangrijke gespecialiseerde bijdrage levert aan de wereld op het gebied van recht en vredespolitiek. In Den Haag zetelen meer dan 150 internationale organisaties en de stad heeft een rijke geschiedenis in de internationale politiek. De stad wordt internationaal als "City of Peace and Justice" aangekondigd.



Hoofdstad of regeringszetel ?



Den Haag is de hoofdstad van de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het is ook de vestigingsplaats van de Nederlandse regering, het parlement en de Hoge Raad. Daarmee is het de de facto hoofdstad van Nederland. In buitenlandse gidsen en boeken wordt het soms ook als zodanig bestempeld. Formeel echter is Amsterdam de nationale hoofdstad, terwijl Den Haag veelal de residentiestad genoemd wordt.



Naam



Vanouds werd voor de plaats de naam Die Haghe of Den Hag(h)e gebruikt. Vanaf 1602/1603 gebruikte het stadsbestuur officieel de naam 's-Gravenhage, die als deftiger werd beschouwd en een samentrekking is van 'des Graven ha(a)ge' (oftewel: de Haag <=bos> van de Graaf ).



Sinds 1990 gebruikt de gemeente consequent de (verkorte) naam Den Haag (in plaats van 's-Gravenhage), ook al vanwege de internationalisering van de hofstad, haar huidige status van mondiaal justitieel centrum (IGH; VN-ISH), en tevens om aan te sluiten bij buitenlandse benamingen als The Hague (Engels), La Haye (Frans), Den Haag (Duits), Haag (Deens), La Haya (Spaans), L'Aia (Italiaans) en Haga (Roemeens).



In 1990 werd een voorstel om de gemeentenaam officieel in Den Haag te veranderen echter afgewezen. Beide namen zijn echter vanouds officieel toegestaan. Dit in tegenstelling Den Bosch, dat officieel alleen 's-Hertogenbosch heet.



In paspoorten/identiteitskaarten en officiële stukken die uitgegeven worden door de gemeente staat altijd: 's-Gravenhage. De spoorwegen en de ANWB-wegwijzers gebruiken de kortere naam Den Haag.



De naam 'Den Haag' heeft ook een figuurlijke betekenis, althans in zijn verkleinvorm, als hij gebruikt wordt als deel van een omschrijvende bijnaam voor andere plaatsen. Zo wordt Breda wel het Haagje van het Zuiden genoemd.



Stad of dorp?



Hoewel Den Haag in vrijwel alle opzichten een stad was, heeft het nooit formeel stadsrechten gehad. Hoewel Den Haag formeel een dorp bleef kreeg het al in de Middeleeuwen bestuurlijke instellingen die alleen in steden voorkwamen. Den Haag kreeg in 1806 van koning Lodewijk Napoleon en in 1810 van keizer Napoleon Bonaparte de eretitel stad. Dit gaf toen geen bijzondere rechten meer, want het stadsrecht was al in 1798 tijdens de Bataafse Republiek afgeschaft .



Lang voor die tijd had Den Haag al bijzondere privileges ontvangen, die Den Haag bestuurlijk het karakter van een stad gaven. Het waren echter de overige steden, die voorkwamen dat Den Haag, als zelfstandige stad, zitting kon nemen in het bestuur van het gewest Holland. Ook op andere terreinen had Den Haag de kenmerken van een stad:



* Den Haag had (sinds 1370) een eigen rechtbank en mocht eigen keuren (verordeningen) vaststellen;



* Den Haag had burgers, en alleen steden hadden burgers;



* Den Haag had een typisch stedelijk bestuur, met burgemeesters (sinds 1559), een secretaris (pensionaris) en een vroedschap (sinds 1451);



* Den Haag had een eigen schutterij;



* Den Haag had stedelijke rechten op economisch gebied: een jaarmarkt (sinds 1334), gilden, een lakennijverheid, bierbrouwerijen en andere typisch stedelijke nijverheid.



Het wettelijke verschil tussen stad en platteland is na de grondwet van 1848 en de Gemeentewet van 1851 definitief komen te vervallen.



Geschiedenis



Den Haag bestaat sinds 1230, toen graaf Floris IV van Holland op de plek, waar reeds een hofstede stond van Vrouwe Meilindis van Wassenaer, een bescheiden kasteel bouwde. In 1248 liet graaf Willem II, tevens Rooms Koning geworden, een meer passend kasteel bouwen aan het duinmeer, de huidige Hofvijver. Zijn zoon Floris V zorgde er na Willems vroegtijdige dood voor dat de Ridderzaal voltooid werd. Ze was voorzien van verguld dak en torenspitsen.



De Ridderzaal en het Binnenhof werden versterkt, maar het dorp eromheen kreeg nooit stadsrechten, al bleef Den Haag residentie van de graven van Holland en hun opvolgers. Den Haag kon groeien als compromis tussen de Hollandse steden, maar diezelfde steden zorgden ervoor dat Den Haag geen vestingstad werd. De oppervlakte van Den Haag was aanzienlijk en omvatte behalve het dorp Die Haghe, ook Haagambacht bestaande uit het vissersdorp Scheveningen, het bedevaartsoord Eikenduinen, Halfloosduinen en de heerlijkheid Nieuwveen), dat thans Nootdorps grondgebied is.



15e eeuw



Aan het eind van de langdurige Hoekse en Kabeljauwse twisten werd Den Haag, niet beschermd door wallen en singels, in juli 1479 ingenomen en geplunderd door Wolffert van Borssele en Reynier van Broeckhuysen.



16e eeuw



In 1528 werd Den Haag geplunderd door de Gelderse veldheer Maarten van Rossum, die een groot deel van de nederzetting buiten het grafelijk kasteel platbrandde.



Ook tijdens de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog werd Den Haag genadeloos geplunderd en raakte het nagenoeg ontvolkt. De stad was het Spaanse hoofdkwartier tijdens het beleg van Leiden.



Al zeker sinds circa 1400 telde Den Haag enkele duizenden inwoners, waardoor het in feite eerder een stad dan een dorp was. Een stad placht in die tijd echter een zeer verregaande mate van zelfbestuur te hebben en de graven van Holland (en later hun opvolgers, de hertogen van Bourgondië en de Habsburgers) verkozen het om het in hun eigen residentie zelf voor het zeggen te hebben. Vanaf 1581 zette de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden deze praktijk voort, omdat Den Haag de plaats was waar het hoogste regeringsorgaan, de Staten-Generaal, resideerde.



Ook was het stadhouderlijk hof daar gevestigd. Aanvankelijk had het er in de jaren 1580 nog om gespannen of het verwoeste Den Haag weer zou worden opgebouwd; de machtige stad Delft wilde in haar directe omgeving de opkomst van een gevaarlijke rivaal liever verhinderen, mede omdat de stad Delft wenste dat de Staten-Generaal zich blijvend in Delft zou vestigen. Uiteindelijk werd toch tot wederopbouw besloten, en de Staten-Generaal bleven in Den Haag gevestigd.



17e en 18e eeuw



In 1622 telde Den Haag 16.000 inwoners. In de 17e eeuw werd Den Haag omgeven door grachten, die door stadhouder prins Maurits als aanzet tot volledige vestingwerken waren aangelegd, maar van de geplande echte verdedigingswerken kwam verder niets. Aan het eind van de 18e eeuw was het bevolkingsaantal opgeklommen tot ongeveer 40.000, waarmee dit "dorp" de op twee na grootste nederzetting van Nederland was geworden (na Amsterdam en Rotterdam). Door de aanwezigheid van het stadhouderlijk Hof, de Staten-Generaal en buitenlandse diplomaten en (buitenlandse) adel had Den Haag een veel aristocratischer karakter dan de meeste andere Nederlandse steden. Er was een groot contrast tussen de aristocratische wijk rondom het Binnenhof en Voorhout en de meer volkse delen van het "dorp".



19e eeuw



Pas in 1806, onder Frans bewind, kreeg Den Haag zijn stadsrechten, maar in die tijd was een vestingmuur eerder een keurslijf dan een voordeel: Den Haag bleef zonder omwalling en kon zich op ruime schaal uitbreiden. In 1834 wordt Den Haag uitgebreid met het Rijswijkse gehucht 't Sluijsje (Rijswijk) , gelegen aan de zuidgrens van Den Haag, nabij het Rijswijkseplein. Toen station Hollands Spoor werd aangelegd, gebeurde dat aanvankelijk nog op Rijswijks grondgebied. Eerst enkel jaren laten zou in 1844 een stuk Rijswijks grondgebied worden geannexeerd vanaf het Rijswijkseplein. Het inwonertal was toen ruim 70.000. Omstreeks 1870 zou het aantal van 100.000 worden gehaald, en rond 1900, in de fin de siècle-tijd van Louis Couperus, telde de stad ongeveer 200.000 inwoners. Ten zuiden van de oude binnenstad ontstonden toen dichtbevolkte arbeiderswijken (Laakkwartier, Schilderswijk, enz.), terwijl tegen de duinkant nieuwe wijken voor de meer gefortuneerde burgers gebouwd werden (Statenkwartier, Duinoord, Archipelbuurt, enz.). In die tijd speelde Den Haag ook in kunstzinnig opzicht een belangrijke rol vanwege de schilders van de Haagse School. In 1872 vond tijdens het Haagse congres van de Eerste Internationale de splitsing plaats tussen de anarchisten (Michail Bakoenin) en de marxisten (Karl Marx).



20e eeuw



In 1899 vond in Den Haag de Eerste Haagse Vredesconferentie plaats, die leidde tot de oprichting van het Permanent Hof van Arbitrage, dat in Den Haag gevestigd werd. De Amerikaanse staalmagnaat Andrew Carnegie schonk een bedrag van $ 1.500.000 voor de bouw van het Vredespaleis (gebouwd tussen 1907 en 1913), waarin dit hof zou zetelen. Later werd ook het Internationaal Gerechtshof in het Vredespaleis gevestigd. In 1920 en 1964 vonden in Den Haag Universele Esperantocongressen plaats.



Tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog, op 3 maart 1945, kwamen tijdens het Bombardement op Bezuidenhout 510 mensen om het leven. Het bombardement werd uitgevoerd door de geallieerden en had als doel de vernietiging van de mobiele V-2-lanceerinrichtingen van de Duitsers.



In de 20e eeuw heeft Den Haag gebieden geannexeerd wegens ruimtegebrek. De voormalige gemeente Loosduinen werd in 1923 als eerste samengevoegd met Den Haag.



Op 1 januari 1960 telde Den Haag 605.876 inwoners. In de veertig jaar daarna is dit drastisch teruggelopen tot iets meer dan 441.000 inwoners in 1999. (bron: CBS)



Met ingang van 1 januari 2002 zijn de nieuwbouwwijken Leidschenveen en Ypenburg als gevolg van grenscorrecties toegewezen aan Den Haag, ten koste van Leidschendam, Nootdorp, Pijnacker, Rijswijk en Voorburg. Hierdoor is het bevolkingsaantal inmiddels weer in stijgende lijn en momenteel telt de stad ruim 475.000 inwoners.



De groene stad



Den Haag wordt "De groene stad aan zee" genoemd. Dat komt doordat Den Haag binnen haar stadsgrenzen::



* Een aantal landgoederen heeft o.a.: Arendsdorp, Blommendaal, Landgoed Clingendael, Duindigt, Duinweide, Meer & Bos, Ockenburgh (in 1931 geannexeerd), Oostduin, Oosterbeek (in 1953 gekocht), Reijgersbergen (in 1956 gekocht), Sorghvliet en Te Werve.



* Veel parken heeft o.a.: het Rosarium, St. Hubertuspark, Marlot, de Paleistuin, Wapendal, Westbroekpark en Zuiderpark.



* Bossen heeft o.a. Scheveningse Bosjes, Nieuwe Scheveningse bos, Haagse bos, Bosjes van Pex.



* Veel straatbomen heeft, bijna 85.000.



* Veel monumentale bomen heeft. Het waren er in 1358, voordat de kastanjeziekte toesloeg. Het is nog niet duidelijk hoeveel kastanjes er nog gekapt moeten worden.



Stadsdelen en wijken



Den Haag telt acht stadsdelen. Elk van deze stadsdelen heeft een eigen stadsdeelkantoor, waar de meeste gemeentelijke diensten zijn gehuisvest. Dankzij die stadsdeelkantoren is de gemeente voor veel zaken makkelijker bereikbaar. De huidige indeling in stadsdelen is in 1988 vastgesteld door de gemeenteraad. De indeling in wijken en buurten die toen werd geïntroduceerd wijkt af van de bekende wijk- en buurtindeling die sinds 1953 werd gebruikt.



* Centrum



o Archipelbuurt



o Centrum



o Groente- en Fruitmarkt



o Schilderswijk



o Stationsbuurt



o Transvaal



o Willemspark



o Zeeheldenkwartier



* Escamp



o Bouwlust / Vrederust



o Leyenburg



o Moerwijk



o Morgenstond



o Rustenburg/Oostbroek



o Wateringse Veld



o Zuiderpark



* Haagse Hout



o Benoordenhout



o Bezuidenhout



o Haagse Bos



o Mariahoeve



o Marlot



* Laak



o Laakkwartier en Spoorwijk



o Binckhorst



* Leidschenveen-Ypenburg



o Forepark



o Hoornwijk



o Leidschenveen



o Ypenburg



* Loosduinen



o Bohemen en Meer en Bos



o Kijkduin en Ockenburg



o Kraayenstein en De Uithof



o Loosduinen



o Waldeck



* Scheveningen



o Belgisch Park



o Duindorp



o Duinoord



o Geuzen- en Statenkwartier



o Oostduinen



o Scheveningen



o Van Stolkpark en Scheveningse Bosjes



o Westbroekpark en Duttendel



o Zorgvliet



* Segbroek



o Bomen- en Bloemenbuurt



o Regentessekwartier



o Valkenboskwartier



o Vogelwijk



o Vruchtenbuurt



Inwoners



* Centrum (stadsdeel Den Haag) ± 100.000 inwoners



* Escamp ± 113.000 inwoners



* Haagse Hout ± 42.040 inwoners



* Leidschenveen-Ypenburg ± 40.000 inwoners



* Laak ± 38.200 inwoners



* Loosduinen ± 47.500 inwoners



* Scheveningen ± 56.000 inwoners



* Segbroek ± 59.000 inwoners +



Totaal: 495.740 inwoners

City/Town : Latitude: 52.078029014540235, Longitude: 4.306812286376953