Valthermond, Odoorn, Drenthe

Notes:
Valthermond is een dorp in de gemeente Borger-Odoorn in Zuidoost Drenthe. Valthermond telde (volgens informatie van de gemeente Borger-Odoorn) op 1 januari 2007 3488 inwoners (1778 mannen en 1710 vrouwen).

Valthermond heeft 2e Exloërmond, Valthe, Nieuw-Weerdinge en Musselkanaal als buurdorpen. De geschiedenis van het dorp gaat een eind terug in de tijd: in 2003 vierde het dorp zijn 150 jarig bestaan. En vanaf het eerste begin is het dorp zich steeds blijven ontwikkelen. Van een aantal hutjes op de hei tot wat het nu is, een dorp met zo’n 3400 inwoners. De geschiedenis van het Drentse dorp Valthermond is verbonden met het veen, voordat de Vathervenen werden ontgonnen had het gebied de aanblik van een woestenij: een groot moerasgebied met heide en hier en daar wat bosjes. In 1853 werd begonnen met het verlengen van het Stadskanaal vanaf de IJzeren Klap in Musselkanaal richting Valthe. Maar het graven ging niet snel genoeg en daarom werd besloten om een hoek van de Valthervenen af te snijden. Dit heeft tot een uniek planologisch resultaat geleid. Alle 19e eeuwse ontginningen in het Gronings/Drents gebied bestaan uit loodrecht op elkaar staande veenafgravingen. Het voorste deel van Valthermond, de kavelingen genaamd, loopt echter enkelkanaals scheef ten opzichte van het Stadskanaal.

Van oudsher liep er een oude veenweg (de Valtherdreef) tussen de IJzeren Klap en Valthe, deze weg vormde tevens de grens tussen het Exloerveen en het Valtherveen. Aan de zuidkant werd het Valtherveen begrensd door de Valtherdijk die Valthe naar Zandberg liep. Het Valtherveen werd door een rooi, dat was de middellijn van tussen Valtherdreef en Valtherdijk, gescheiden in Noorder en Zuiderplaatsen. Deze plaatsen waren zo’n 11 tot 13 hectare groot. Op deze rooi werden ten tijde van de vervening een tijdelijke weg aangelegd, ook de eerste (tijdelijke) woningen stonden aan deze rooi.

Valthermond is in tegenstelling tot de meest gebruikte methode (een kanaal), met een twee-kanalen systeem aangelegd. Door de noorderplaats liep het ene kanaal en door de zuiderplaats de andere. Van de noorderplaats werd tussen het ene kanaal en de rooi een stuk uitgehaald: ‘een vooraf’. Hetzelfde gebeurde op de zuiderplaats tussen het daardoor heen lopende kanaal en de rooi, en zo kwamen er steeds vooraffen tegen elkaar aan te liggen. De oude dreef werd nu aangesloten op de vooraffen. Om op de veenplaatsen tegenover de vooraffen te kunnen komen werden over de kanalen loopbruggen aangelegd die bij het passeren van de schepen afgedraaid konden worden. Voordat en evenwel aan bewoning viel te denken, moest het veen eerst worden afgegraven en de ontwatering van de veenplaatsen verder geregeld worden.

City/Town : Latitude: 52.875, Longitude: 6.94694444444445