Musselkanaal, Onstwedde, Groningen, Nederland

Tree: Nederlandse voorouders

Notes:
Musselkanaal is een lintdorp in de provincie Groningen (Nederland), gelegen in het verlengde van Stadskanaal in de gelijknamige gemeente en aan het gelijknamige kanaal. Het dorp grenst aan de Semslinie en daarmee aan de provincie Drenthe. Musselkanaal begint globaal bij het vierde verlaat en eindigt op de gemeentegrens tussen de gemeente Stadskanaal en Vlagtwedde, iets voorbij de plek waar het Mussel Aa-kanaal en het Musselkanaal samenkomen. Ten noorden van Musselkanaal ligt het gehucht Horsten, Voor de ontwikkeling van het dorp Musselkanaal werd het tegenwoordige dorpsgebied met deze naam aangeduid. Het openluchtzwembad van Musselkanaal draagt ook deze naam.



Drie "monden", zijkanalen vanuit de Drentse Veenkoloniën komen in Musselkanaal in het gelijknamige kanaal: De Eerste Exloërmond, de Tweede Exloërmond en de Valthermond. Op de plek waar het Valthermond in het Musselkanaal komt ligt de Ijzeren klap over het kanaal. In 1853 werd bij de aanleg van het Stadskanaal/Musselkanaal dit punt bereikt. Ten zuidoosten van de IJzeren klap word de Mussel-Aa gepasseerd. Hier was het veendek dunner en werd het al voor de verveningen agrarisch benut. Het werd bijvoorbeeld gebruikt als hooiland, wat we terugzien in een naam als de Musselhooistukken. Ten zuiden van Musselkanaal is de loop van deze beek vrijwel verdwenen, ten noorden ervan is het geïntegreerd in de waterlopen van een wandelpark.



Gedurende een lange periode heeft er een Branbergen koekjesfabriek gestaan. Hier werden koekjes gemaakt met de beeltenis van Bruintje Beer, een stripheld. Om deze reden is in het centrum van Musselkanaal een levensgroot Bruintje Beer standbeeld geplaatst.



Openbaar Vervoer



De eerste railverbinding kreeg Musselkanaal in 1894 toen de Eerste Groninger Tramway-Maatschappij haar paardentramlijn van Zuidbroek naar Stadskanaal verlengde naar Valthermond. Later in 1895 werd deze lijn nog eens verlengd richting Ter Apel.



De N.V. Gronings-Drentsche Spoorwegmaatschappij Stadskanaal-Ter Apel-Rijksgrens (STAR) opende in 1924 haar lijn. In 1934 werd het goederenvervoer beëindigd, Daarop volgend het personenvervoer in 1935. In 1941 werd het goderenvervoer weer beperkt hervat. Om in 1942 weer gestaatkt te worden. In 1946 werd opnieuw met goederenvervoer begonnen. In 1972 werd het goederenvervoer tussen Musselknaal en Ter Apel definitief beëindigd en werd de lijn opgebroken, aanvankelijk vanaf Zandberg later, volgde ook het deel tussen Musselkanaal en Zandberg. Hierdoor werd Musselkanaal een kopstation. Tot 1988 vond er nog goederenvervoer plaats zoals het vervoer van kunstmest naar de Coöperatie Ons Belang die zich aan het spoordok had gevestigd. Het goederenvervoer tussen Musselkanaal en Veendam werd begin jaren negentig stopgezet. Een dreigende opbraak van deze lijn kon worden voorkomen door de Stichting Stadskanaal Rail (STAR) die van de lijn een museumspoorlijn maakte.



Trivia



* De bekende schrijver Ferdinand Bordewijk schreef in 1951 een verhaal met de titel Musselkanaal, dat verscheen in zijn boek Studiën in volksstructuur. Dit verhaal is in 1982 opgenomen in een door de schrijver Pierre H. Dubois samengestelde bloemlezing van zeventien verhalen van Bordewijk onder de titel Kelders en Paleizen. In het literaire verhaal van circa zeven pagina’s brengt ene Van Rena begin jaren vijftig per ‘autobus’ een kort bezoek aan Musselkanaal. "En eigenlijk was het woord bezoek ook niet het juiste. Hij was een ontginner, hij wenste de streek te ontginnen met de geest". Maar het bezoek is geen succes. Niet alleen wordt de hoofdpersoon overvallen door een diepe angst. Ook de omgeving wordt niet als positief ervaren.



* Het voormalige station van de STAR te Musselkanaal is gebruikt tijdens de opnames van de De ontdekking van de hemel, naar het gelijknamige boek van Harry Mulisch. De filmploeg zocht een kaal stationnetje met een uitgestrekt landschap.

City/Town : Latitude: 52.9291666666667, Longitude: 7.01527777777778