Search | Advanced Search | Search Families | Search Site

First Name:   Last Name:   ID:  

Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland

Tree: Nederlandse voorouders

Notes:
s Grevelduin-Capelle, meestal aangeduid als Capelle, is een dorp in de provincie Noord-Brabant. Het dorp is ontstaan in de 13e eeuw en behoorde oorspronkelijk bij het Graafschap Holland. Tot 1923 was Capelle een zelfstandige gemeente. In 1923 werden de dorpen Sprang, Vrijhoeve-Capelle en Capelle samengevoegd tot de gemeente Sprang-Capelle. In 1997 werd de gemeente Sprang-Capelle opgeheven en sindsdien maakt het dorp Capelle deel uit van de gemeente Waalwijk. In Capelle ligt ook de straat / buurtschap Nieuwe-Vaart. Inclusief dit buurtschap, de Lint van Nieuwe Vaart, bedrijventerrein Nederveenweg, de haven en omliggende huizen telt Capelle 2070 inwoners (2008).



Een deel van Capelle is een straatdorp langs de Winterdijk, dat zich van oost naar west uitstrekt.



Geschiedenis



Rond 1200 was het gebied rond Capelle, de Langstraat, een grote wildernis. Het gebied hoorde destijds bij het Graafschap Holland. Op een gegeven moment begon de Graaf van Holland met het "in leen geven" van stukken van dit moeras. Degenen, die de grond in leen kregen, moesten er voor zorgen dat de grond ontgonnen werd. Verder moesten ze een jaarlijkse rente of cijns betalen en manschappen leveren aan de graaf. Op het grondgebied van Capelle ontstonden in die tijd drie ambachtsheerlijkheden. Deze drie heerlijkheden, die het dorp Capelle zouden vormen, waren Nederveen-Capelle, Zuidewijn-Capelle en 's Grevelduin-Capelle. Deze ambachtsheerlijkheden hadden een gezamenlijke kapel (kerk). Vandaar de naam Capelle. Aangezien 's Grevelduin-Capelle de belangrijkste kern was, wordt het dorp Capelle ook wel aangeduid als 's Grevelduin-Capelle. Het dorp Capelle komt waarschijnlijk voor het eerst voor in een afschrift van een akte van 29-31 augustus 1257, die te vinden is in de abdij van Sint-Truiden. In deze akte droegen Walterus Spirinch, heer van Aalburg, en zijn vrouw Ysalde al hun bezittingen over aan de abdij van Sint-Truiden, waaronder de tienden in de parochie "Waspich" en "Capella". Waarschijnlijk vormden Waspik en Capelle in 1257 dus één parochie. Er was dus sprake van een kerk, waaruit afgeleid kan worden dat het aantal inwoners al een zekere omvang had bereikt.



Capelle lag destijds in de Groote of Hollandsche Waard, ook wel genoemd: "Dortse Waard", die in de nacht van 18 op 19 november 1421 door de Sint Elisabethsvloed werd getroffen. Ook het dorp en de kapel werden door het water verslonden. Capelle werd ten zuiden van de versterkte winterdijk weer herbouwd.



De belangrijkste inkomstenbron in de middeleeuwen was het turfsteken en de handel in turf. Turf was destijds de belangrijkste brandstof. Via de vaarten en de haven van Capelle werd het afgevoerd naar de grote steden. Door de turfvaart vestigden zich veel schippers in Capelle.



Aan de turfhandel kwam in de 17e eeuw een einde door het uitgeput raken van de veengronden. Er kwam nu meer landbouw. Doordat bij de vele overstromingen steeds rivierklei werd afgezet was het buitendijkse gebied zeer vruchtbaar geworden. Het gras wat hier groeide was de basis voor een prima kwaliteit hooi. De hooihandel verdrong de turfhandel, de turfschippers transporteerden nu hooi.



In 1814 werd de Hollandse gemeente Capelle aan de provincie Noord-Brabant toegevoegd. Niet zo lang hierna werd het wapen van Capelle vastgesteld. Het wapen valt als volgt te omschrijven: "Van zilver, beladen met een berg (duin), waarop een kapelletje (een kapelsvlinder), alles in hunne natuurlijke kleur". Het is dus een dubbel sprekend wapen (duin wijst op 's-Grevelduin en kapelletje op Capelle). Op woensdag 13 januari 1819 werd het grondgebied van Capelle afgepaald. Capelle kende in die tijd negen buurgemeenten. Dit waren: Dussen, Meeuwen, Drongelen, Besoyen, Sprang, Vrijhoeve-Capelle, Loon op Zand, Dongen en Waspik.



In de tweede helft van de 19e eeuw geschiedde het personen- en goederenvervoer in de Langstraat hoofdzakelijk per diligence en met paard en wagen. Er waren ook enkele stoombootdiensten met het westen van Nederland vanuit de havens in de Langstraat, waaronder de Capelse haven. Deze waren vooral belangrijk voor de veehouders en veehandelaren, want zij moesten regelmatig met hun vee naar de veemarkt in Rotterdam. Vanuit de Capelse haven werd er ook veel hooi naar Rotterdam vervoerd. Jaarlijks gingen ongeveer 800 schepen de Capelse haven in en uit. Zij vervoerden in totaal 40000 ton. Ongeveer 10 schepen van meer dan 10 ton hadden hun thuishaven in Capelle.



De landbouw, handel en industrie in de Langstraat (vooral de schoenindustrie en lederindustrie) hadden problemen met het transport van hun goederen. Een spoorlijn zou de oplossing voor het vervoersprobleem zijn. Er werd flink gelobbyd bij de regering en in 1875 ging de Tweede Kamer akkoord met de aanleg van een spoorlijn. Deze zou lopen tussen Lage Zwaluwe en 's-Hertogenbosch. In de periode 1886-1890 werd de Langstraatspoorlijn aangelegd. Deze spoorlijn kreeg al gauw de bijnaam "halve zolenlijntje", omdat vooral de schoen- en lederindustrie er gebruik van maakte. Ook Capelle kreeg een station. Voor de Capellenaren was de ligging van het station echter zeer ongelukkig: het lag helemaal aan de oostzijde van het dorp. In 1893 werd dat probleem opgelost: op de hoek van de Heistraat en Nieuwevaart kwam een nieuw station. Capelle beschikte vanaf dat moment over twee stations.



Aan het einde van de 19e eeuw werd begonnen met het graven van de Bergsche Maas. Deze werd gegraven om de rivieren Maas en Waal te scheiden, waardoor er minder kans was op overstromingen. De Bergsche Maas kwam ten noorden te liggen van het Oude Maasje en werd in 1904 officieel in gebruik genomen.



Capelle ging de 20e eeuw binnen en bleef qua karakter een echt boerendorp. Verder was de middenstand goed vertegenwoordigd en waren er drie schoenfabrieken en een meelfabriek. Opvallend was dat Capelle vrij veel renteniers kende, die "teerden op de spaarzaamheid van hun voorouders". Begin 20e eeuw ontstond er glastuinbouw in Capelle. Deze sector kon zich vanwege de ideale waterbeheersing goed ontwikkelen.



De oorlog ging niet aan Capelle voorbij. In de oorlogsperiode was onder andere in Capelle, maar in feite in heel de Langstraat, de verzetsgroep André actief in het verzet tegen de Duitsers. Capelle werd eind oktober 1944 bevrijd, maar de oorlog was toen nog niet voorbij: tot eind januari 1945 lag de hele Langstraat midden in het frontgebied. De geallieerden hadden de Langstraat bevrijd, maar aan de overzijde van de Bergsche Maas, het Land van Heusden en Altena, waren de Duitsers nog heer en meester. Er volgden zware beschietingen. De trieste balans van de strijd rond het Capelse Veer: honderden doden en gewonden.



Na de oorlog moest er in Capelle veel herbouwd worden. In 1950 stopte op de Langstraatspoorlijn het personenvervoer. Niet veel later stopte ook het goederenvervoer. Capelle ontkwam niet aan de watersnood van 1953: er ontstond voor honderdduizenden guldens schade. Gelukkig waren er geen slachtoffers te betreuren, omdat de dijken grotendeels intact bleven.



Aan het eind van de jaren '60 van de 20e eeuw kwam Capelle aan een snelweg de liggen: de Maasroute A59. In 1986 werd begonnen met het verwijderen van de rails en bielzen van de oude spoorlijn. Momenteel ligt er een fietspad: het Halve Zolenpad.



Ondanks twee gemeentelijke herindelingen blijft Capelle zijn eigen karakter behouden. Een stukje van het "oude" Capelle is zelfs teruggekomen: in 1998 werd de binnenhaven van Capelle weer gedeeltelijk opengelegd.

Birth

Matches 1 to 18 of 18

	Last Name, Given Name(s)	Birth		Person ID	Tree
1	Anthonisz, Gelden	Abt 1534	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640782	Nederlandse voorouders
2	Bergmans, Adriana	Wed 12 Jan 1876	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I494670	Nederlandse voorouders
3	Boeser, Dingena	1801	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I667954	Nederlandse voorouders
4	Busio, Adriana Goverdina	Sun 26 May 1912	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I495249	Nederlandse voorouders
5	Busio, Cornelis Petrus	Wed 30 Dec 1908	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I495243	Nederlandse voorouders
6	Busio, Gerdina Wilhelmina	Mon 18 Apr 1910	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I495246	Nederlandse voorouders
7	Busio, Pieternella Cornelia	Wed 20 Nov 1907	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I495239	Nederlandse voorouders
8	Busio, Wilhelmina Pieteronella	Tue 31 Jul 1906	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I495237	Nederlandse voorouders
9	Honcoop, Arie	Sat 16 Oct 1858	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I230605	Nederlandse voorouders
10	Huijsman, Pietronella Johanna	Fri 28 Sep 1855	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I819106	Nederlandse voorouders
11	Klavers, Cornelis	Fri 18 Sep 1801	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I481421	Nederlandse voorouders
12	Kruger, Jenneke	Sun 19 Nov 1893	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I795905	Nederlandse voorouders
13	Paans, Thomas Geldens	1692	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640774	Nederlandse voorouders
14	Pols, Adriana	Mon 22 Feb 1813	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I254542	Nederlandse voorouders
15	Rijken, Cornelia	1770	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640770	Nederlandse voorouders
16	Swart, Marie	1693	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640775	Nederlandse voorouders
17	van Tussenbroek, Otto Willem Hendrik	Tue 8 Jan 1856	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I819105	Nederlandse voorouders
18	Willemsz, Adriana	1899	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I522070	Nederlandse voorouders

Christening

Matches 1 to 3 of 3

	Last Name, Given Name(s)	Christening		Person ID	Tree
1	Paans, Thomas Geldens	Sat 30 Aug 1692	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640774	Nederlandse voorouders
2	Rijken, Cornelia	Sun 25 Feb 1770	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640770	Nederlandse voorouders
3	Swart, Marie	Mon 05 Oct 1693	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640775	Nederlandse voorouders

Death

Matches 1 to 14 of 14

	Last Name, Given Name(s)	Death		Person ID	Tree
1	Anthonisz, Gelden	Abt 1604	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640782	Nederlandse voorouders
2	van der Beek, Hendrika	Wed 20 Jan 1915	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I553788	Nederlandse voorouders
3	Geelden, Lijnke Joosten	1562	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640785	Nederlandse voorouders
4	Huijbert, Willemke Jansdr	1604	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640783	Nederlandse voorouders
5	Jacobs, Mariken Meiken	Aug 1621	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640781	Nederlandse voorouders
6	Joosten, Lijntke	1562	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I666777	Nederlandse voorouders
7	Klavers, Cornelis	Fri 31 Jan 1873	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I481421	Nederlandse voorouders
8	Klavers, Petrus	Sat 18 Apr 1807	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I481411	Nederlandse voorouders
9	Paans, Thomas Geldens	Mon 06 Mar 1769	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640774	Nederlandse voorouders
10	Paans Anthonisz, Huijbert	Wed 12 Feb 1659	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640780	Nederlandse voorouders
11	Rijken, Cornelia	Wed 17 Mar 1841	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640770	Nederlandse voorouders
12	Rommen, Anthonis	Tue 02 Sep 1558	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640784	Nederlandse voorouders
13	Rommen, Antonis	Tue 2 Sep 1558	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I666884	Nederlandse voorouders
14	Smits, Anna Margaretha	Fri 20 Oct 1820	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I481417	Nederlandse voorouders

Burial

Matches 1 to 1 of 1

	Last Name, Given Name(s)	Burial		Person ID	Tree
1	Swart, Marie	Mon 21 Jun 1762	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	I640775	Nederlandse voorouders

Marriage

Matches 1 to 5 of 5

	Family	Marriage		Family ID	Tree
1	Eeuwen / Rijken	Sun 31 May 1807	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	F245323	Nederlandse voorouders
2	Honcoop / Bruijn	Thu 05 Sep 1839	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	F251289	Nederlandse voorouders
3	Paans / Cornelis	Sun 04 Mar 1635	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	F245327	Nederlandse voorouders
4	Paans / Jong	Sun 29 May 1757	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	F245324	Nederlandse voorouders
5	Tussenbroek / Quirijns	Thu 24 Jan 1856	Capelle, Sprang-Capelle, Noord-Brabant, Nederland	F304628	Nederlandse voorouders