Alkmaar, Noord-Holland, Nederland

Tree: Nederlandse voorouders

Notes:
Alkmaar (Westfries: Alkmare) is een stad en een gemeente in de provincie Noord-Holland in Nederland. De gemeente ligt globaal op de grens van West-Friesland en (de samenwerkingsregio) Kennemerland.



Alkmaar is onder andere bekend van de kaasmarkt die plaatsvindt op vrijdagochtenden tussen april en oktober. Het is een van de vier kaasmarkten die nog gehouden worden in Nederland. De demonstratie vindt plaats voor de Waag, die tevens dient als lokatie van het Kaasmuseum en de VVV.



Geschiedenis



De eerste bewoners van het gebied woonden op de geestgronden nabij de huidige Sint-Laurenskerk. Dit gebied lag toen nog temidden van moerassen en water. De huidige Langestraat was toen niet veel meer dan een pad door de moerassige gronden.



Middeleeuwen



Alkmaar ligt op het grondgebied waar in de Middeleeuwen, de hoge Middeleeuwen en begin late Middeleeuwen, de Westfriese gewesten Westflinge en Rekere aan elkaar grensden. De naam Alkmaar (Alcmaria) wordt al genoemd in een 10e eeuwse aantekening over een schenking door Dirk I van Holland (graaf). In deze tijd viel Alkmaar onder de parochie Heiloo. In 1038 krijgt de nederzetting een eigen rechtsgebied. Alkmaar kreeg de stadsrechten op 11 juni 1254 van Willem II van Holland. De stad deed toen voornamelijk dienst als grensvesting en uitvalsbasis in de strijd tegen de Westfriezen.



In 1470 begon men met de bouw van de Grote of Sint-Laurenskerk. Dit is ook nu nog het grootste middeleeuwse kerkgebouw in de Alkmaarse binnenstad. De kerk werd waarschijnlijk ontworpen door de architect Anthonius Keldermans, maar ook zijn broer Mathias en zijn zoon Anthonys waren betrokken bij het ontwerpen van het gebouw.



In 1492 vond de Opstand van het Kaas- en Broodvolk plaats in Alkmaar. Hiermee bedoelt men de opstandige boeren en stedelingen in Noord-Holland in 1491 en 1492. De boerenbevolking zat in grote economische moeilijkheden en kwam in opstand tegen de inning van het ruitergeld. In 1492 kregen de opstandelingen steun van de steden. Men trok Alkmaar binnen, en later ook Haarlem. Hierna werd de opstand vrij gemakkelijk neergeslagen. Het begin van de bouw van het stadhuis vond in 1509 plaats, hoewel het gebouw pas in 1520 voltooid werd na veelvuldige verbouwingen en veranderingen in ontwerp. In 1517 wordt Alkmaar opnieuw getroffen door het onheil, als de Gelderse Friezen de stad plunderen. Zij brengen grote verwoestingen teweeg.



Tot aan de 16e eeuw lag Alkmaar in een merengebied; de nederzetting werd omgeven door het Egmondermeer en het Bergermeer aan de westzijde, het Achtermeer, Kooimeer en Rietmeer aan de zuidzijde en het Voormeer in het oosten. Er werd tol geheven en accijnzen ingevoerd voor de overslag van goederen. Alkmaar werd een handelscentrum voor de wijde omgeving. De stad groeide langzamerhand door de landwinning. Vanaf 1525 werd geld uitgetrokken voor het aanleggen van singels en stadsmuren. Zo kon Alkmaar beter beschermd worden tegen aanvallen en plunderingen.



In 1527 wordt begonnen met het droogmaken van het Achtermeer, een klein meer bij Alkmaar. In 1533 werd het project voltooid. Volgens sommige bronnen is dit de oudste droogmakerij in Holland. 40 jaar later, in 1573, begint men met een ander groot project. Onder leiding van de Alkmaarder Adriaen Anthonisz worden de vestingwerken gebouwd.



In datzelfde jaar werd Alkmaar belegerd door de Spanjaarden, die in Oudorp hun kamp hadden opgeslagen. De Alkmaarders hielden hen echter met kokend teer en brandende takkenbossen op afstand. Het keerpunt van de strijd tegen de Spanjaarden kwam toen Don Frederik, zoon van Alva, zich terugtrok na tevergeefs geprobeerd te hebben de stad in te nemen. Bij Alkmaar begint de victorie, Deze gebeurtenis wordt nog elk jaar gevierd op 8 oktober tijdens het Alkmaars Ontzet.



Het Bloedmirakel



In 1429 zou in Alkmaar het Bloedmirakel hebben plaatsgevonden, waarbij op wonderbaarlijke wijze bloedvlekken verschenen in een stuk textiel. Zie: bloedmirakel



17e eeuw



In de 17e eeuw ontwikkelde Alkmaar zich verder tot een centrum voor handel en verzorging. Van grote betekenis was onder andere de zoutwinning; aan het Voormeer en de rivier de Zeglis werden veel zoutziederijen in gebruik genomen. Ook brouwerijen schoten als paddenstoelen de grond uit. Schelpkalk werd geproduceerd in kalkovens, om vervolgens als metselspecie gebruikt te worden. Uit vlas werd touw gedraaid.



In 1622 wordt de Accijnstoren aan de Bierkade gebouwd. Het gebouw diende als belastingskantoor. Accijnzen over ingevoerde goederen vormde vroeger een belangrijke bron van inkomsten voor Alkmaar. De brug waar de toren aan staat was ooit een draaibrug, maar is in 1903 vervangen door een ophaalbrug. Ook deze brug is later vervangen. In 1924 werd de Accijnstoren vier meter ‘verrold’ zodat de Bierkade verbreed kon worden. De toren doet in de zomermaanden dienst als kantoor voor de havenmeester.



18e eeuw



In 1760 verwoest een hevige brand de 16e eeuwse Kapelkerk. De eiken kap, het oude eiken tongewelf boven de brede hoofdbeuk en het koepeltorentje gingen verloren. Na de ramp werd er een nieuwe, grenen kap gebouwd. Het torentje werd vervangen door een exacte kopie van het origineel.



In 1799 vindt de Engels-Russische inval plaats in Holland. Van 3 tot 8 oktober werd Alkmaar bezet door het Engelse leger. De vrijheidsboom voor het gemeentehuis, dat symbool stond voor de Bataafse Republiek, werd door de Engelsen omgehakt. Na 5 dagen bezetting moesten de Engelsen zich echter al terugtrekken.



19e eeuw



Koning Willem I liet het Noordhollandsch Kanaal uitgraven, dat in 1824 geopend werd. Dit kanaal liep dwars door Alkmaar heen, omdat dit volgens het stadsbestuur de handel zou bevorderen. Daarvoor moest wel een deel van de stadswal worden opgeofferd. Het besluit had echter een averechts effect. Doordat reizigers en schippers makkelijker konden doorvaren, bleef er niemand meer overnachten in Alkmaar en vielen de herbergen droog. In 1865 en 1867 werd de infrastructuur nog verder verbeterd door de opening van de spoorlijnen tussen respectievelijk Alkmaar-Den Helder en Alkmaar-Uitgeest-Haarlem.



Het Stedelijk Museum Alkmaar werd in 1873 geopend, dat toen nog in de Breedstraat gevestigd was. Het is één van de oudste musea in Nederland. In het museum wordt veel aandacht besteed aan de geschiedenis van de stad Alkmaar.



20e eeuw



Vooral ten zuiden van Alkmaar ontstonden nieuwe woonwijken. Een bijzondere wijk die in 1942 in de Tweede Wereldoorlog verrees is de Bergerhof. Deze wijk ligt aan de rand van de stad. De 254 huizen werden gebouwd om onderdak te bieden aan vluchtelingen uit Den Helder. Op 8 mei 1945 vond de intocht van de Canadese en Britse bevrijders plaats in Alkmaar.



In 1956 werd de Bergertunnel geopend. In 1959 werden de eerste nieuwbouwwoningen in Alkmaar opgeleverd; de Overdie Zuid (Alkmaars oudste "nieuwbouwwijk") begon te groeien; te beginnen met huurwoningen aan de Camphuysenkade.



In 1972 werden Oudorp, Koedijk-Zuid en Sint Pancras-Zuid aan het grondgebied van Alkmaar toegevoegd. De stad begon ook een steeds grotere rol te spelen bij de opvang van het bevolkingsoverschot in de Randstad en de bevolking die een huis zocht door de renovatie van oude stadswijken, die in vooral Amsterdam plaatsvond. Alkmaar verkreeg de groeikernstatus en werd derhalve toentertijd als een van de eerste "overloopsteden" aangemerkt. Alkmaar begon zich naar het noorden uit te breiden met de wijken; Huiswaard I en II. Later kwamen daar de wijken De Mare en Daalmeer bij.



In de jaren zeventig werden veel nieuwe voorzieningen gebouwd, zoals cultureel centrum De Vest en sport- en recreatiecentrum de Hoornsevaart. In 1988 werd de binnenstad van Alkmaar aangewezen tot beschermd stadsgezicht. Het Cultuurplein of Canadaplein werd geopend in 2000. Ook het Stedelijk Museum vestigde zich aan dit plein.



21e eeuw



In 2004 werd gevierd dat Alkmaar 750 jaar stadsrechten bezit. Er werden vele evenementen georganiseerd, zoals een exclusief concert van Marco Borsato, en daarnaast werden er verschillende speciale projecten uitgevoerd. Bovendien kwam de goede Sint dat jaar ook aan in de kaasstad.

City/Town : Latitude: 52.6327777777778, Longitude: 4.75361111111111