Aalsmeer, Noord-Holland

Notes:
Aalsmeer is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 25.041 inwoners (1 januari 2007, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 34,40 km² (waarvan 11,71 km² water). De gemeente Aalsmeer maakt deel uit van de plusregio Stadsregio Amsterdam.

Aalsmeer nu

De gemeente Aalsmeer omvat het dorp Aalsmeer, dat aan de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder ligt, en de gehuchten Kalslagen, Kudelstaart, Oosteinde en Vrouwentroost. Het gemeentehuis staat in Aalsmeer. Op het plein voor het gemeentehuis staat - op een tien meter hoge sokkel - een standbeeld van de Godin Flora, godin van de lente en de bloemen. Bij plaatsing van het beeld in 1962 zorgde dit beeld voor nogal wat ophef omdat het 'te naakt' zou zijn.

Aalsmeer is wereldberoemd door de bloementeelt en vooral de bloemenveiling. De handel is geconcentreerd in de veiling aan de Legmeerdijk. Ook zijn er diverse bloemenexportbedrijven. De veiling - die de grootste bloemenveiling ter wereld - is de belangrijkste toeristische trekpleister van Aalsmeer. Naast de bloementeelt is er industrie. Er staat een fabriek van verpakkingsmaterialen en er worden plezierjachten gebouwd. Op de Westeinder Plassen (eenderde van het Aalsmeerse gebied is water) is veel watersport. De gemeente telt meerdere jachthavens. De plassen vormen een waardevol natuurgebied, met opvallende rietzudden en moerasbomen. Voor Aalsmeerders en toeristen is er het jaarlijkse bloemencorso op de eerste zaterdag van september en op de tweede zaterdag in september de Aalsmeerse Pramenrace. 's Zomers kan men er de Historische Tuin bezichtigen die een beeld geeft van de tuinbouw sinds de 17e eeuw: fruitteelt, boomkwekerij, aardbeienteelt, vormcultuur, trekheesters, buitenbloemen, perkgoed, snijbloemen, potcultuur. De Westeinderplassen zijn te bezoeken met een rondvaart die vertrekt vanaf het Praamplein in het centrum van het dorp. Op de Westeinderplassen zijn nog kwekers actief die zich op de bovenlanden van Aalsmeer bezig houden met de teelt van seringen -snijbloemen.

De naam

De naam Aalsmeer is waarschijnlijk afgeleid van Alsmar, dat 'palingmeer' betekent. Maar ook Aelsmer dat 'allesmeer' zou betekenen en els-er dat ‘drassig land met elzen’ betekent, behoren tot de mogelijkheden. De meeste Aalsmeerders gaan uit van 'palingmeer'. Ook nu nog wordt in Aalsmeer (in de Westeinderplassen) op paling gevist (peuren); de vangst is wel minder dan enkele decennia terug.

In 1816 werd het wapen van Aalsmeer vastgesteld. Het is de afbeelding van een Hollandse leeuw met een paling in zijn voorpoten; bij het wapen hoort de tekst: Retine quod habes (behoudt wat u hebt)

Geschiedenis

Aalsmeer wordt voor het eerst genoemd in 1133 als 'Alsmar'. Deze naam komt voor in een oorkonde waarbij land geschonken wordt aan de abdij van Rijnsburg, een adellijk nonnenklooster. In een akte van Diederik VII van Kleef wordt deze schenking in 1199 nog eens bevestigd. Het gebied Alsmar was toen een wildernis van lage elzen- en wilgenbossen. In de omgeving werd veel turf gestoken, waardoor er grote meren en plassen ontstaan.

Vervening

De bewoners van Aalsmeer zagen de hele omgeving verdwijnen door de vervening (het afgraven van veen). Zo ontstonden de Oosteinderpoel, Schinkelpoel, Stommeer, Hornmeer, Legmeer en de Westeinderplassen. Er bleef weinig landbouwgrond over, zodat veel inwoners in de 15e eeuw op visserij overschakelden. Het beetje grond dat over was werd steeds intensiever bewerkt. De schaarse grond werd vooral gebruikt voor boomteelt. De tuinders konden ook goed verdienen aan het vormknippen van bomen en struiken in de tuinen van rijke kooplui. Deze tijd was ook het begin van de aardbeienteelt.

Drooglegging

Het grondgebrek dat door vervening was ontstaan werd bestreden door de veenplassen weer droog te leggen. Hiermee werd in de 17e eeuw begonnen. Eerst werd het Stommeer drooggemaakt (1650) en daarna het Hornmeer (1674). Straatnamen herinneren ook vandaag de dag nog naar deze meren; zo kent Aalsmeer de Stommeerweg en Stommeerkade. De Hornmeer is een wijk in Aalsmeer.

Van vis naar aardbei

In 1852 werd de aan Aalsmeer grenzende Haarlemmermeer drooggelegd. Daarna volgen de droogleggingen van de Schinkelpoel, de Oosteinderpoel en het Legmeer. De visserij werd minder (alleen nog mogelijk op de Westeinder) en het vervenen hield op, de inwoners gingen meer bomen, planten en fruit verbouwen. Tussen 1850 en 1885 beleefde de aardbeienteelt zijn hoogtepunt. De aardbei werd het symbool voor de vlag van Aalsmeer: rood, groen, zwart (vrucht, blad, aarde). Aalsmeer kent trouwens ook een 'Aardbeienbrug', te vinden aan de Uiterweg.

Ontstaan van de veiling

De kwekers verkochten de aardbeien aan tussenhandelaren, die met een aardbeienschip naar Amsterdam voeren om de waar aan de man te brengen. In deze tijd ontstond het veilingwezen in Nederland, waarbij Aalsmeer een heel grote rol ging spelen. De bloementeelt begon rond 1880 met het kweken van rozen (toen al in kassen). De veengrond bleek heel goed te zijn voor de bloementeelt. De bloemen werden eerst nog met schuiten naar de markt in de stad gebracht, maar al snel werd de handel naar Aalsmeer verlegd. In 1912 werden daar twee veilingen gesticht: de Centrale Aalsmeerse Veiling en Bloemenlust. In de Centrale Veiling is nu de Studio van Endemol gevestigd.

Tweede Wereldoorlog

In de Tweede Wereldoorlog verwierf Aalsmeer een reputatie als nazi-bolwerk. Dat was vooral te wijten aan de fanatieke NSB-burgemeester Kolb en een handjevol fascisten. Door de ligging bij Schiphol, de Westeinderplas en Amsterdam was het dorp een belangrijk strategisch punt. Aalsmeer was bovendien een rijk dorp, door de teelt van bloemen en planten, de visserij en de veilingen. Vanaf 1942 zette een aantal kleine verzetsgroepen zich in voor de vele uit Amsterdam gevluchte joden die in Aalsmeer onderdoken. Het toenmalige hoofd burgerzaken Cees Braber was een groot vervalser van persoonsbewijzen. Vaste gast in het dorp was de opperbevelhebber van de Wehrmacht in Nederland, Friedrich Christiansen, die er boten liet bouwen. Na de oorlog vonden er meer dan honderd rechtzaken tegen NSB’ers uit Aalsmeer plaats. Journalist Theodore van Houten schreef een boek over de periode onder de titel: Een vrij ernstig geval.

Wederopbouw

In 1950 telde Aalsmeer 12.500 inwoners. In deze periode was de tuinbouw al van groot belang. Er waren bloementelers, boomkwekers en er was veel glastuinbouw, maar het voornaamste gewas in die tijd was nog steeds de aardbei. In 1972 fuseerden de twee Aalsmeerse veilingen. De nieuwe combinatie heet Verenigde Bloemenveilingen Aalsmeer; het nieuwe gebouw was in 1972 gereed. Vanuit deze veiling was het maar een klein stuk rijden naar het vliegveld. Het nieuwe Schiphol was toen juist in gebruik genomen. Hierdoor kregen de Hollandse tuinders rechtstreeks toegang tot de Amerikaanse en Japanse markt. Inmiddels geniet Aalsmeer wereldwijde bekendheid door de bloemenveiling. Met een vloeroppervlak van 999.000 m² is het veilinggebouw volgens het Guinness Book of Records het grootste handelsgebouw ter wereld.

City/Town : Latitude: 52.2638888888889, Longitude: 4.7625