Bookmark

Winschoten, Groningen, Nederland



 


Tree: Nederlandse voorouders

Notes:
Winschoten (Gronings: Winschoten of Winschoot) is een plaats en voormalige gemeente in de provincie Groningen in Nederland. Omdat het in 1825 min of meer symbolisch stadsrechten verkreeg, wordt het vaak een stad genoemd. Winschoten vervult een centrumfunctie binnen de gemeente Oldambt en had in 2012 in totaal 18.140 inwoners (Bron CBS).



Algemeen



De plaats heeft als bijnaam de Molenstad. De plaats wordt ook wel Sodom genoemd, de inwoners dientengevolge Sodommers, maar ook wel gekscherend Tellerlikkers. De bijnaam Sodom is afkomstig uit de Joodse gemeenschap die voor de Tweede Wereldoorlog in Winschoten woonde, men vond dat de overige bevolking er maar losse zeden met betrekking tot seksualiteit en gokken op nahield.



In het wapen van Winschoten staat de H.Vitus afgebeeld. In de Middeleeuwen ressorteerde Winschoten en omgeving onder de abdij van Corvey. In deze abdij worden de relieken van deze Siciliaanse heilige bewaard. In de vierde eeuw na Chr. werd hij vanwege zijn geloof vermoord. In Winschoten herinnert veel aan deze heilige, onder andere de St. Vitusstraat, de buurtschap 'Sint Vitusholt', de scoutinggroep St. Vitus, R.K. Basisschool St. Vitus, Kegel Vereniging HKC St. Vitus en de R.K.Parochiekerk van de H.Vitus.



Geschiedenis



Naam



De oorsprong van de naam Winschoten is omstreden. Volgens de kroniek van Mariëngaarde werd het klooster van Heiligerlee in 1231 gesticht in het dorp Asterle, dat gelegen was tussen Westerlee en Winsewida. Met Winsewida wordt kennelijk Winschoten bedoeld, waardoor deze plaats samen met Onstwedde, Vlagtwedde, Ulsda en Bunde tot de oudste plaatsen in de omgeving kan worden gerekend. Al deze plaatsen hebben namelijk de uitgang -widu ('bos, hout') in hun naam. Dit in tegenstelling tot de jongere veenontginningsdorpen met de uitgang -wolde. Het voorvoegsel Win(s)e- is vermoedelijk ontleend aan een persoonsnaam. Wobbe de Vries veronderstelt echter dat het hier om het Kloosterholt gaat. De naam Windtschote(n) wordt voor het eerst gebruikt in 1391, in latere teksten staat Wynschote(n), Wynschotten, Wynschoeten of Winschote(n). De Vries denkt daarbij aan een persoonsnaam met het achtervoegsel -kote. De naam *Windeskote zou dan 'de kleine hoeve of het kot van Windo' betekenen. Gildemachter wijst echter op het achtervoegsel -schote, Oudfries -skat, dat 'zandopduiking, hoger liggend land' betekent.. Mogelijk betreft het de Oudfriese persoonsnaam Wine met het meervoudssuffix -ingi, waaruit via de tussenvorm Winen(d)se- de namen Winsewida en Win(dt)schoten zijn ontstaan. Deze persoonsnaam komt ook voor in de plaatsnamen Wymeer, Wynham (bij Ditzumerverlaat) en Wynedaham (verdronken in de Dollard). Winsewida of Winschoten betekent dan: 'het bos' of 'de zandopduiking van de mannen van Wine'.



Middeleeuwen



De oorsprong van Winschoten ligt misschien op het hoogste punt van De Garst, een oude kleileemrug. Op grond van het onregelmatige verkavelingspatroon kan worden vermoed dat hier al vóór de 11e of 12e eeuw een nederzetting is ontstaan. De bakstenen Sint-Vituskerk aan het Marktplein dateert uit het laatst van de 13e eeuw, maar had mogelijk al een oudere voorganger. Volgens een document uit 1474 berustte de voogdij over de kerk van Winschoten bij de abt van de abdij van Corvey aan de Weser, waar de relieken van Sint Vitus werden bewaard. Aangezien dit klooster eerder betrokken was bij de kerstening van Westerwolde en het Emsland, mag worden aangenomen dat Winschoten oorspronkelijk nauwe banden had met Westerwolde en dat de eerste bewoners wellicht uit dit gebied kwamen. De dorpskern was niet ver verwijderd van het riviertje de Rensel, dat bij Westerlee in het hoogveen ontsprong en in de omgeving van Winschoterzijl in de Pekel A uitmondde. Het gebied rond de kerk stond in de 16e eeuw bekend als het Ronde Loegh. De Langestraat of Wittevrouwenstraat verbond de dorpskern met het klooster van Heiligerlee. Een omgracht perceel aan de Vissersdijk, eigendom van de kerk, markeerde misschien de plek van een middeleeuws steenhuis waar de voogd van Winschoten resideerde.



In de 11e of 12e eeuw ontstonden tevens twee randveenontginningsdorpen, die in een boog om de dorpskern heen lagen: Bovenburen en Sint-Vitusholt of Zuiderveen. Sint-Vitusholt had aanvankelijk een eigen kerk, die in 1543 werd afgebroken. Bovenburen en Winschoteroosteinde vielen onder de parochie van het Marktplein. Vanuit het Zuiderveen werd ook de ontginning van het hoogveen bij Oude Pekela ter hand genomen; al in 1514 kocht de stad Emden turf in het Oldambt.



Winschoten behoorde tot het middeleeuwse landschap Reiderland, maar viel samen met Westerlee, Heiligerlee, Beerta, Ulsda, Blijham en Bellingwolde onder het bisdom Osnabrück, waartoe ook Westerwolde werd gerekend. Dit in tegenstelling tot de rest van Reiderland, dat onder het bisdom Münster viel. Winschoten was tevens de hoofdplaats van een afzonderlijk rechtsdistrict in het Reiderland, dat ook wel Ulsder Vijfdedeel werd genoemd. Vanwege de enorme afstanden liet de abt van abdij van Corvey de rechten die hij in Winschoten en Westerwolde bezat vanaf de 14e eeuw waarnemen door de hoofdelingenfamilie Addinga te Wedde, wier voorouders uit het Reiderland afkomstig waren. In 1474 wist deze familie te bewijzen dat zij de rechten op de voghedije to Wynschot als des Stifts Corvey olde erve al meer honderd jaar in handen hadden. De Addinga's maakten echter misbruik van hun positie en raakten in conflict met de lokale bevolking.



In de periode van partijstrijd tussen Schieringers en Vetkopers wist de stad Groningen in 1435 behalve het Oldambt ook een deel van het Reiderland rond Winschoten aan zich te binden. In 1475 werd Egge Addinga door zijn onderdanen gelyncht; drie jaar later verjoegen de Groningers zijn zoon Haye uit Westerwolde, Bellingwolde en Blijham. Bij Winschoterhogebrug verrees de Pekelborg, waarin een stadsbestuurder of kastelein met enkele soldaten zijn intrek nam. De Addinga's kozen eieren voor hun geld; ze verpandden hun Corvey'se leengoederen in 1486 aan de stad. Toen het gewest in handen kwam van hun verwante Edzard I van Oost-Friesland, zagen zij hun kans schoon. In 1506 namen ze hun bezittingen weer in ontvangst, maar vermoedelijk niet voor lang. Het Oldambt, waartoe Winschoten voortaan werd gerekend, kwam in handen van Karel van Gelre, die in 1529 de Addinga's liet verjagen en Westerwolde overdroeg aan zijn stadhouder Berend van Hackfort. Karel V gaf op zijn beurt in 1536 Westerwolde in leen aan zijn stadhouder Georg Schenck van Toutenburg. Winschoten bleef - net als de rest van het Oldambt - onder het gezag van de stad Groningen, waarvoor de inwoners zich erkentelijk toonden door het stadsbestuur in oktober 1536 een wild zwijn te schenken. De Addinga's slaagden er niet meer in hun rechten op de kerk van Winschoten terug te krijgen.



Nieuwe tijd



Winschoten maakte na de slag bij Heiligerlee (1568) tot aan 1580 weinig bijzonderheden mee. In 1580 ging de stadhouder van Groningen, Rennenberg, over tot de Spaanse zijde en tot aan 1594 vonden herhaaldelijk schermutselingen plaats in en rondom Winschoten. In 1593 werd de plaats door graaf Willem Lodewijk van Nassau op de Spanjaarden veroverd, maar werd in hetzelfde jaar heroverd door Spaanse troepen onder graaf Frederik van den Berg. Bij die gelegenheid werd de kerk te Winschoten tegen de Spanjaarden verdedigd door een sergeant Johan Moda. In 1594 viel de gehele provincie in handen van Staatse troepen. In 1624 werd Winschoten nogmaals door Spaanse troepen veroverd en verbrand.



Winschoten werd in het rampjaar 1672 door de troepen van Bernhard van Galen, de bisschop van Münster, veroverd zonder tegenstand. Later in dat jaar werd een veldslag geleverd doordat Groningse troepen Winschoten heroverden. De Groningse troepen onder kolonel Jorman wonnen de slag, veroverden de schans in Winschoterzijl en ook de Wedderborg. De Groningers waren nog niet van de Munsterse troepen af: in maart 1674 werden Winschoten en omringende plaatsen nogmaals geplunderd. Economisch stelde Winschoten in de zeventiende eeuw nog niet zoveel voor. Met het doortrekken van het Schuitendiep (Winschoterdiep) in 1653 werd Winschoten al enigszins ontsloten. De Rensel werd gekanaliseerd en er werden betere wegen aangelegd. Pas in de achttiende eeuw begon de bloei en welvaart wat toe te nemen, om een voorlopig hoogtepunt te bereiken in de negentiende eeuw, nadat de stad in 1825 stadsrechten werden verleend door koning Willem I. De stad groeide vanaf die tijd uit tot het centrum van Oost-Groningen.



Moderne tijd



Winschoten werd in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw een echte handelsstad, mede door de aanwezigheid van vele Joden. Ook speelde de aanleg van een spoorweg naar Groningen in 1867 een grote rol. De geschiedenis van Winschoten kent een zeer zwarte bladzijde door het afvoeren van de Joden in de Tweede Wereldoorlog, die nagenoeg alle werden vermoord in concentratiekampen. Winschoten werd in 1945 bevrijd door Canadese en Poolse troepen.



Op 12 mei 2004 is een start gemaakt met het project Blauwestad, dat de (inmiddels gefuseerde) gemeenten Winschoten, Scheemda en Reiderland verbindt. Het nieuw aangelegde meer waaraan Blauwestad ligt wordt het Oldambtmeer genoemd. Aandachtstrekker voor Blauwe Stad is "De Rups", die dient als informatiepunt voor geïnteresseerden en die vanaf de autosnelweg A7 is te zien.



Adrillen



Al rond 1815 wordt in Winschoten jaarlijks de Allerheiligenmarkt georganiseerd. Deze Winschoter jaarmarkt, in de volksmond 'Adrillen' genoemd (het Groninger woord voor Allerheiligen), vindt elke eerste maandag van november plaats in het centrum van de stad. Op de tweede maandag van deze maand wordt de jaarmarkt, onder de naam 'Lutje Adrillen', nog eens in het klein over gedaan. De markt trekt jaarlijks tachtig- tot honderdduizend bezoekers en is daarmee de grootste van Nederland.



Adrillen werd van 1995 tot 2011 gepromoot door 'Popko', het vingerwijzende boertje met in zijn linkerhand een drietand, die de bezoekers vijftien jaar lang verwelkomde met de Groninger leus: "Hé..., Doe! Komst óók op Adrillen?!". Doordat de gemeente Oldambt in 2011 besloot een nieuw 'format' te kiezen voor de markt, werd er afscheid genomen van het Groninger boertje dat zich inmiddels ontpopt als het Groninger beeldmerk van de 21e eeuw.



Voormalige gemeente



De gemeente telde 18.298 inwoners (nov. 2009), bron: CBS) en besloeg een oppervlakte van 22,24 km² (waarvan 0,58 km² water).



De gemeenten Winschoten, Scheemda en Reiderland gaan sinds 1 januari 2010 gezamenlijk door het leven als gemeente Oldambt. De bevolking van de drie gemeenten heeft in een referendum voor deze naam gekozen. Oud-Winschoter Jan Mulder maakte 20 september 2008 op het gemeentehuis in Winschoten de keuze bekend.

City/Town : Latitude: 53.14806756767867, Longitude: 7.03125


Birth

Matches 6051 to 6100 of 8538

«Prev «1 ... 118 119 120 121 122 123 124 125 126 ... 171» Next»

   Last Name, Given Name(s)    Birth    Person ID   Tree 
6051 Pot, Roelf Abels  1769Winschoten, Groningen, Nederland I510965 Nederlandse voorouders 
6052 Pot, Trijntie Willems  1749Winschoten, Groningen, Nederland I510839 Nederlandse voorouders 
6053 Pot, Willem Abels  1770Winschoten, Groningen, Nederland I510969 Nederlandse voorouders 
6054 Potgiesser, Beno  Jul 1908Winschoten, Groningen, Nederland I379937 Nederlandse voorouders 
6055 Potgiesser, Elsiena Jantiena  Tue 02 Jan 1872Winschoten, Groningen, Nederland I715711 Nederlandse voorouders 
6056 Potgiesser, Grietje  Mon 21 May 1849Winschoten, Groningen, Nederland I341142 Nederlandse voorouders 
6057 Potgiesser, Grietje  Sat 20 Apr 1901Winschoten, Groningen, Nederland I379934 Nederlandse voorouders 
6058 Potgiesser, Jantje  Jun 1907Winschoten, Groningen, Nederland I379936 Nederlandse voorouders 
6059 Potgiesser, Johan  Thu 17 Apr 1845Winschoten, Groningen, Nederland I716908 Nederlandse voorouders 
6060 Potgiesser, Johan Willem  Tue 22 Feb 1876Winschoten, Groningen, Nederland I236101 Nederlandse voorouders 
6061 Potgiesser, Kristiaan  Mon 16 Nov 1903Winschoten, Groningen, Nederland I379935 Nederlandse voorouders 
6062 Potgiesser, NN  Sun 17 Jan 1847Winschoten, Groningen, Nederland I717075 Nederlandse voorouders 
6063 Potgiesser, Willem  Wed 22 Mar 1843Winschoten, Groningen, Nederland I716905 Nederlandse voorouders 
6064 Pothoff, Frans  Sat 14 Sep 1907Winschoten, Groningen, Nederland I626059 Nederlandse voorouders 
6065 Potjer, Jantje  Thu 28 Nov 1878Winschoten, Groningen, Nederland I632895 Nederlandse voorouders 
6066 Potjewijd, Marchien Alberts  Thu 23 Jun 1814Winschoten, Groningen, Nederland I215493 Nederlandse voorouders 
6067 Potse, Trientje  Sun 30 Dec 1860Winschoten, Groningen, Nederland I12937 Nederlandse voorouders 
6068 Pott, Martje Melles  1772Winschoten, Groningen, Nederland I510823 Nederlandse voorouders 
6069 Pott, Melle Willems  1744Winschoten, Groningen, Nederland I510812 Nederlandse voorouders 
6070 Pottjewijd, Alida Petronella Cornelia  Wed 26 Dec 1888Winschoten, Groningen, Nederland I234131 Nederlandse voorouders 
6071 Pottjewijd, Boelo  Fri 14 Sep 1900Winschoten, Groningen, Nederland I502148 Nederlandse voorouders 
6072 Pottjewijd, Cornelia  Thu 28 Jan 1897Winschoten, Groningen, Nederland I502147 Nederlandse voorouders 
6073 Pottjewijd, Geert  Thu 09 Nov 1893Winschoten, Groningen, Nederland I502146 Nederlandse voorouders 
6074 Pottjewijd, Grietje  Wed 14 Sep 1898Winschoten, Groningen, Nederland I502144 Nederlandse voorouders 
6075 Pottjewijd, Jan  Thu 12 May 1881Winschoten, Groningen, Nederland I502142 Nederlandse voorouders 
6076 Pottjewijd, Jan Roelof  Sat 24 Mar 1883Winschoten, Groningen, Nederland I502140 Nederlandse voorouders 
6077 Pottjewijd, Petrus Andreas  Wed 02 Mar 1887Winschoten, Groningen, Nederland I502141 Nederlandse voorouders 
6078 Pottjewijd, Petrus Andreas  Wed 31 Dec 1890Winschoten, Groningen, Nederland I502143 Nederlandse voorouders 
6079 Pottjewijd, Sanneke Alida  Sat 18 Oct 1884Winschoten, Groningen, Nederland I233129 Nederlandse voorouders 
6080 Pottjewijd, Trijntje  Thu 28 Jul 1892Winschoten, Groningen, Nederland I502145 Nederlandse voorouders 
6081 Potze, Grietje  Mon 11 Oct 1880Winschoten, Groningen, Nederland I343802 Nederlandse voorouders 
6082 Poulie, Catharina Elisabeth  Wed 21 Feb 1866Winschoten, Groningen, Nederland I218444 Nederlandse voorouders 
6083 Poulie, Gerharda Carolina Frederika  Tue 17 Aug 1869Winschoten, Groningen, Nederland I70464 Nederlandse voorouders 
6084 Prak, Aaltje  Fri 12 Aug 1904Winschoten, Groningen, Nederland I432518 Nederlandse voorouders 
6085 Prak, Aaltje  Wed 14 Mar 1906Winschoten, Groningen, Nederland I432534 Nederlandse voorouders 
6086 Prak, Aaltje Jans  Sun 07 Mar 1802Winschoten, Groningen, Nederland I271773 Nederlandse voorouders 
6087 Prak, Alida  Mon 29 Jan 1906Winschoten, Groningen, Nederland I432450 Nederlandse voorouders 
6088 Prak, Andries  Fri 05 Sep 1879Winschoten, Groningen, Nederland I432486 Nederlandse voorouders 
6089 Prak, Anna  Sun 03 Aug 1851Winschoten, Groningen, Nederland I435772 Nederlandse voorouders 
6090 Prak, Antje  Tue 06 Jul 1841Winschoten, Groningen, Nederland I370562 Nederlandse voorouders 
6091 Prak, Antje  Fri 08 Oct 1852Winschoten, Groningen, Nederland I435773 Nederlandse voorouders 
6092 Prak, Christina Gezina  Cal 1916Winschoten, Groningen, Nederland I406095 Nederlandse voorouders 
6093 Prak, Doeko  Mon 30 Aug 1869Winschoten, Groningen, Nederland I434268 Nederlandse voorouders 
6094 Prak, Egbert Jan  Cal 1924Winschoten, Groningen, Nederland I406913 Nederlandse voorouders 
6095 Prak, Elizabeth  Sun 04 Mar 1821Winschoten, Groningen, Nederland I434258 Nederlandse voorouders 
6096 Prak, Elizabeth  Tue 20 Aug 1822Winschoten, Groningen, Nederland I434259 Nederlandse voorouders 
6097 Prak, Elizabeth  Mon 28 Dec 1840Winschoten, Groningen, Nederland I434270 Nederlandse voorouders 
6098 Prak, Engeltje Jans  1805Winschoten, Groningen, Nederland I85511 Nederlandse voorouders 
6099 Prak, Fabina Geertruida  Sun 28 Apr 1895Winschoten, Groningen, Nederland I424718 Nederlandse voorouders 
6100 Prak, Fennechien  Sun 23 Jan 1848Winschoten, Groningen, Nederland I742064 Nederlandse voorouders 

«Prev «1 ... 118 119 120 121 122 123 124 125 126 ... 171» Next»



Death

Matches 6051 to 6064 of 6064

«Prev «1 ... 118 119 120 121 122

   Last Name, Given Name(s)    Death    Person ID   Tree 
6051 Zweep, Geertje  Sat 31 May 1884Winschoten, Groningen, Nederland I625435 Nederlandse voorouders 
6052 Zweep, Gepke  Wed 13 Sep 1944Winschoten, Groningen, Nederland I455030 Nederlandse voorouders 
6053 Zweep, Grietje  Mon 22 Nov 1954Winschoten, Groningen, Nederland I628658 Nederlandse voorouders 
6054 Zweep, Hillechien  Mon 10 Nov 1884Winschoten, Groningen, Nederland I625327 Nederlandse voorouders 
6055 Zweep, Hinderika  Thu 07 Jan 1943Winschoten, Groningen, Nederland I40711 Nederlandse voorouders 
6056 Zweep, Jacob  Sat 30 Aug 1873Winschoten, Groningen, Nederland I455031 Nederlandse voorouders 
6057 Zweep, Jacob  Fri 09 Apr 1926Winschoten, Groningen, Nederland I40669 Nederlandse voorouders 
6058 Zweep, Jacob  Thu 21 Jun 1951Winschoten, Groningen, Nederland I625434 Nederlandse voorouders 
6059 Zweep, Jacob  Tue 01 Oct 1963Winschoten, Groningen, Nederland I40677 Nederlandse voorouders 
6060 Zweep, Jan  Tue 11 Sep 1906Winschoten, Groningen, Nederland I43828 Nederlandse voorouders 
6061 Zweep, Klaas  Mon 01 Dec 1919Winschoten, Groningen, Nederland I40673 Nederlandse voorouders 
6062 Zweep, Stoffer Hendrik  Sun 07 Apr 1907Winschoten, Groningen, Nederland I754757 Nederlandse voorouders 
6063 Zwik, Derk  Mon 11 Feb 1952Winschoten, Groningen, Nederland I459121 Nederlandse voorouders 
6064 Zwik, Froukje  Sun 11 Feb 1945Winschoten, Groningen, Nederland I459144 Nederlandse voorouders 

«Prev «1 ... 118 119 120 121 122



This site powered by The Next Generation of Genealogy Sitebuilding v. 14.0.1, written by Darrin Lythgoe © 2001-2024.

Maintained by Hans Weebers. | Data Protection Policy.